درمان خانگی جای زخم یکی از راههایی است که معمولا افراد، قبل از هر درمان دیگری به سراغ آن میروند. جای زخم یا همان اسکار، ردّی ناخوشایند از آسیبهای پوستی است که در اثر عواملی همچون: سوختگی، آکنه، جراحی، تروما و … به وجود میآید.
اما لازم نیست که دیگر نگران اسکار و جای زخمهای خود باشید، راه حلهای زیادی برای درمان انواع اسکار وجود دارند به در ادامه به تفصیل آنها را شرح میدهیم؛ پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
انواع اسکار و جای زخم
پیش از آنکه به سراغ درمان خانگی جای زخم برویم، بهتر است که با انواع آن آشنا شده تا با شناخت نوع آن، روش درمانی بهتری را انتخاب کنید.
- اسکار کلوئیدی: این نوع اسکار، به صورت برجسته بوده و بر روی پوست ظاهر میشود. کلوئید معمولا از محدوده آسیبدیده فراتر رفته و تا حدود زیادی رشد میکند. رنگ این اسکار معمولا به رنگ قرمز و یا بنفش بوده و میتواند دردناک باشد.
- اسکار هایپرتروفیک: این اسکار نیز برجسته میباشد؛ اما با این تفاوت که این اسکار در قسمت آسیبدیده باقی مانده و رشد نمیکند. این نوع اسکار با گذشت زمان بهبود یافته و بر خلاف کلوئید رشد نمیکند.
- اسکار آتروفیک: این نوع اسکار معمولا به صورت فرورفته بر سطح پوست باقی میماند، جای فرورفته آبله مرغان و آکنه از این نوع هستند.
- اسکار انقباضی: این نوع اسکار معمولا پس از سوختگیهای شدید ایجاد شده و پوست را سفت و منقبض میکند. در صورت تشدید این امر، ممکن است دامنه حرکتی فرد نیز محدود شود.
- اسکار همسطح: این اسکار معمولا همسطح پوست بوده و تنها رنگ ناحیه آسیبدیده پوست تغییر میکند. این نوع اسکار به دو نوع هیپرپیگمانتاسیون (تیره شدن رنگ پوست) و هیپوپیگمانتاسیون (روشن تر شدن رنگ پوست) تقسیم میشود.
دلایل به وجود آمدن اسکار
اسکار و یا جای زخم به دلایل مختلفی به وجود میآید و درمان خانگی جای زخم تا حدودی به نوع اسکار و نحوه به وجود آمدن آن بستگی دارد:
- جراحت: هر نوع جراحت و آسیب دیدگی (تروما) میتواند منجر به ایجاد اسکار شود.
- سوختگی: سوختگیها نیز، بسته به نوع و شدت آن، میتوانند باعث به وجود آمدن اسکار شوند.
- آکنه: جوشهای التهابی به خصوص آکنههای کیستیک، میتوانند باعث به وجود آمدن اسکار فرورفته و یا همسطح شوند.
- جراحی: برشهای جراحی معمولا با اسکار همراه هستند.
- برخی بیماریها: بیماریهایی مانند آبله مرغان و زونا میتوانند باعث به وجود آمدن اسکار شوند.
عوامل موثر در ایجاد جای زخم
درمان اسکار (چه با استفاده از ترمیمکننده و چه درمان خانگی جای زخم) بسته به عواملی همچون سن، ژنتیک، جنس پوست، میزان آسیبدیدگی، محل آسیب، رنگ پوست و نحوه انجام اصول مراقبت از زخم دارد. تمامی این عوامل میتوانند بر ایجاد اسکار، ظاهر آن، مدت زمان درمان و … تاثیر بگذارند.
اهمیت درمان جای زخم
روشهای درمانی اسکار و یا جای زخم، (چه با استفاده از ترمیمکننده و چه درمان خانگی جای زخم) بسیار حائز اهمیت بوده و نقش بهسزایی در سلامتی و زیبایی فرد دارد. در صورت عدم درمان صحیح و به موقع اسکارهای بزرگ و عمیق، مشکلات زیر به وجود میآیند:
- محدودیت حرکتی: در صورتی که اسکار انقباضی در نواحی مفاصل و حرکتی باشد میتواند محدودیت حرکتی ایجاد کند.
- درد و خارش: برخی از اسکارها به شدت دردناک بوده و در برخی شرایط ایجاد خارش میکنند.
- کاهش اعتماد به نفس: جای زخم و اسکار میتواند موجب کاهش اعتماد به نفس فرد شود، علیالخصوص اگر این اسکار در ناحیه صورت بوده و عمیق و بزرگ باشد.
بهترین روشها برای درمان خانگی جای زخم
قبل از پرداختن به روشهای خانگی درمان جای زخم و اسکار، بهتر است بدانید که روشهای خانگی معمولا راهکارهای موثری برای درمان اسکار هستند؛ به خصوص در مواقعی که اسکار کوچک و جدید باشند. این روشها معمولا مقرون به صرفه و در دسترس هستند. بیایید نگاه دقیقتری به این رویکرد داشته باشیم.
برای شروع درمان خانگی جای زخم باید این نکات را در نظر داشته باشید:
- صبر و استمرار: روشهای خانگی معمولا در طولانی مدت پاسخگوی نیاز شما خواهند بود، پس حتما صبور باشید و نظم در استفاده را فراموش نکنید.
- مشورت با پزشک متخصص: در صورت تصمیم به شروع درمانهای خانگی به خصوص برای اسکارهای بزرگ و عمیق، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
- تست حساسیت: قبل از شروع به انجام راهکارهای خانگی برای درمان جای زخم خود، حتما تست حساسیت بگیرید تا به آن ماده درمانی حساسیت نداشته باشید و پوست شما واکنش آلرژیک نشان ندهد.
درمان خانگی جای زخم برجسته
تقاوت جای زخم برجسته با کلوئید در این است که اسکار برجسته فراتر از ناحیه اسکار نرفته و محدود به ناحیه آسیبدیده است. این نوع اسکار معمولا برجسته، قرمز و ضخیم است اما پس از مدتی شروع به کمرنگ و مسطح شدن میکند.
راههای درمان خانگی جای زخم برجسته به شرح زیر است:
- ماساژ: ماساژ ملایم جای زخم میتواند به نرم شدن بافت اسکار و افزایش جریان خون در ناحیه آسیبدیده کمک کند. میتوانید برای راحتی کار از روغن زیتون و یا نارگیل استفاده کنید.
- عصاره پیاز: مطالعات نشان میدهند که عصاره پیاز میتواند به کاهش التهاب و قرمزی جای زخم برجسته کمک کند. محصولات ترمیمکننده حاوی عصاره پیاز میتوانند گزینههای مناسبی برای شما باشند.
کرم سیلیکونی اسکار استاتیک یک ترمیمکننده قوی حاوی عصاره پیاز است؛ شما میتوانید این محصول را از فروشگاه دی جی دنا تهیه کنید.
درمان جای زخم فرورفته در خانه
برخلاف جای زخم برجسته و کلوئیدها، اسکار آتروفیک کاملا فرورفته میباشد. این نوع اسکار معمولا بر اثر تخریب بافتهای زیرین پوست ایجاد شده و اغلب به دلیل آبله مرغان و آکنههای کیستیک به وجود میآیند. این نوع اسکار معمولا به صورت چال و یا فرورفتگیهای بزرگتر بر سطح پوست ظاهر میشوند.
راهکارهای خانگی برای درمان اسکار فرورفته عبارتند از:
- میکرونیدلینگ خانگی: غلتکهای پوستی (Dermarollers) با ایجاد خراشهای ریز، پوست را وادار به تولید کلاژن کرده که همین امر موجب ترمیم بافت آسیبدیده و فرورفته میکند. اگر قصد دارید که این کار را در منزل انجام دهید، حتما اصول بهداشتی را رعایت کرده و فشار درمارولر را کنترل کنید.
- لایهبرداری ملایم: استفاده از لایهبردارهای ملایم مثل محصولات حاوی AHA میتواند سلولهای مرده پوست را از بین برده و پوست را وادار به تولید کلاژن جهت ترمیم بافت آسیبدیده کند.
- ویتامین سی: ویتامین C یک آنتیاکسیدان قوی بوده که به تحریک کلاژن و بهبود رنگ پوست کمک میکند. استفاده از سرمهای ویتامین سی به صورت موضعی میتواند به بهبود ظاهر جای زخم فرورفته کمک کند.
درمان کلوئید در خانه
همانطور که در بالا گفته شد، کلوئیدها نوع زخم برجسته هستند که از ناحیه آسیب فراتر رفته و گسترده میشوند. این نوع جای زخم معمولا ضخیم، برجسته و اغلب قرمز بوده که علت اصلی آن ترشح بیش از حد کلاژن در طول فرآیند ترمیم زخم است. حال به شرح درمان خانگی جای زخم میپردازیم.
راههای درمان خانگی کلوئید به شرح زیر است:
- فشار: استفاده از بانداژهای فشاری میتواند به کاهش اندازه و ضخامت کلوئید کمک شایانی کند؛ چراکه با این کار تولید کلاژن کنترل شده و از بزرگ شدن کلوئید جلوگیری میکند.
- روغن درخت چای: خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کننده روغن درخت چای میتواند به کاهش التهاب و خارش کلوئید کمک کند. توصیه میکنیم که برای رقیق کردن این روغن از روغن نارگیل استفاده کنید.
- آلوئهورا: ژل آلوئهورا به دلیل خواص التیامبخش و مرطوبکنندهای که دارد، میتواند به کاهش التهاب و نرم شدن بافت کلوئیدی کمک کند.
درمان جای سوختگی در منزل
تا اینجا انواع روشها را برای درمان خانگی جای زخم بررسی کردیم، حال به بررسی درمان خانگی اسکار ناشی از سوختگی میپردازیم:
- روغن نارگیل: این روغن، یک مرطوبکننده طبیعی است که میتواند به نرم شدن پوست و کاهش خارش و التهاب جای سوختگی کمک کند.
- عسل: عسل یک ماده ضدالتهاب و التیامبخش است که به بهبود جای زخمهای سوختگی و کاهش ظاهر اسکار کمک میکند.
- روغن اسطوخودوس: این روغن حاوی خواص آرامشبخش و ترمیمکننده است که میتواند به کاهش درد و التهاب ناشی از ردّ اسکار سوختگی کمک کند.
نکات مهم برای درمان خانگی جای زخم
- قبل از هر روش درمان خانگی، حتما تست حساسیت بگیرید.
- در صورت بروز واکنشهای آلرژیک، درمان خانگی را قطع کنید.
- نتایج درمان خانگی جای زخم، طولانی است و نیاز به صبر، حوصله و نظم در استفاده دارد.
- در صورت وجود اسکارهای عمیق بر سطح پوست، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
کلام آخر
درمان خانگی جای زخم میتواند گزینه مناسبی برای درمان اسکارهای جدید و سطحی باشد. شناخت نوع اسکار (کلوئید، هایپرتروفیک، آتروفیک و …) کمک زیادی به شما برای انتخاب روند درمان و حتی انتخاب گزینه مناسب برای درمان خانگی است. روشهای زیادی برای درمان اسکار در منزل وجود دارد مانند ماساژ، لایهبرداری و استفاده از موادی همچون روغنهای گیاهی، آلوئهورا، عسل و …
انتخاب این روشها برای درمان جای زخم، نیاز به صبر و حوصله زیادی دارد.
به شما توصیه میکنیم که برای اسکارهای عمیق و شدید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کرده و برای درمان جای زخم خود، از روشها و محصولات قویتری استفاده کنید.