پیری پوست یک فرآیند زیستی طبیعی است که تحت تأثیر عوامل درونی و بیرونی قرار دارد. از نقطه نظر درونی، فرآیند پیری پوست توسط ژنتیک و کاهش تدریجی عملکردهی حیاتی سلول هدایت میشوند که در مجموع سبب کاهش تولید کلاژن و خاصیت کشسانی پوست و همچنین کند شدن بازسازی آن میگردد. از سوی دیگر، سبک زندگی و قرار گرفتن در معرض عوامل آسیب زای محیطی مانند نور خورشید، سیگار، استرس و … این روند را تسریع میکنند. عوامل بیرونی با تخریب پروتئینهای ساختاری پوست و کاهش توانایی ترمیم آن، باعث بروز علائم قابل مشاهده پیری پوست از قبیل چینوچروک، خشکی، افتادگی و لکهای پوستی میشوند. دانستن دلایل پیری پوست، نخستین گام برای پیشگیری یا کاهش اثرات آن به شمار میرود.
قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب:
اشعه فرابنفش یا UVنور خورشید با قابلیت نفوذ به اعماق پوست، باعث تخریب کلاژن و الاستین (پروتئینهای مسئول استحکام و کشسانی پوست) میشود. این آسیبها منجر به ایجاد چینوچروک، افتادگی و لکههای پوستی میگردند. همچنین، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب بدون عوامل محافظت کننده میتواند باعث خشکی و زبری پوست شود. استفاده روزانه از کرمهای ضدآفتاب با SPF مناسب، کلاه، و عینک آفتابی از راههای مؤثر برای جلوگیری از این ایجاد این آسیبها و پیری پوست به شمار میرود.
سیگار کشیدن:
سیگار کشیدن باعث کاهش جریان خون در پوست شده، اکسیژن و مواد مغذی لازم برای بازسازی سلولی را محدود میکند. همچنین، مواد شیمیایی موجود در دود سیگار باعث فعال شدن آنزیمهای تجزیه کننده کلاژن میگردد. نتیجه این فرآیند، ایجاد گودی و خطوط عمیق اطراف دهان، تیرگی و کاهش شفافیت پوست و پیری پوست است. ترک سیگار یکی از مؤثرترین راهها برای حفظ سلامت و جوانی پوست به شمار میرود.
خواب ناکافی:
در طول خواب، بدن فرآیندهای ترمیمی را فعال میکند که این امر باعث بازسازی سلولهای پوستی میشود. کمخوابی باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول میگردد. افزایش میزان کورتیزول، به رشتههای کلاژن آسیب زده و منجر به پفکردگی، تیرگی زیر چشم و کاهش شادابی پوست میگردد. از این رو، خواب کافی (بین 7 تا ۹ ساعت در شبانهروز) برای حفظ سلامت و شادابی و پیشگیری از پیری پوست ضروری است.
رژیم غذایی پرقند:
مصرف زیاد قند باعث تسریع فرآیندی تحت عنوان گلیکاسیون میشود که در آن مولکولهای قند به کلاژن و الاستین متصل شده و آنها را سخت و شکننده میکنند. این فرآیند باعث کاهش خاصیت کشسانی پوست، ایجاد چینوچروک، و افزایش التهاب میگردد. جایگزینی قند با غذاهای سرشار از آنتیاکسیدان مانند میوهها، سبزیجات، و مغزها میتواند به حفظ جوانی پوست و پیشگیری از پیری پوست کمک کند.
مصرف الکل:
الکل با خاصیت دیورتیک خود باعث افزایش ادرار و کاهش میزان آب بدن شده، خشکی و کدری پوست میگردد. همچنین، مصرف مداوم الکل باعث گشاد شدن رگهای خونی و ایجاد ظاهر برجسته و بنفش رنگ بر روی پوست میشود. از سوی دیگر، مصرف الکل باعث کاهش سطح ویتامینهای ضروری برای بازسازی پوست از قبیل ویتامینهای A و C شده، روند جوانسازی پوست را کند میکند.
استرس طولانی مدت و مزمن:
استرس طولانی مدت باعث افزایش سطح کورتیزول، آسیب به کلاژن و تضعیف سد دفاعی پوست میشود. همچنین، استرس میتواند باعث بروز آکنه، التهاب و حساسیتهای پوستی گردد. مدیریت استرس از طریق مدیتیشن، ورزش و خواب کافی نقش مهمی در حفظ سلامت پوست و پیشگیری از پیری پوست ایفا میکند.
بیتوجهی به مراقبت از پوست:
استفاده نکردن از پاککننده یا مرطوبکننده مناسب باعث تجمع آلودگیها و خشکی پوست میشود. این بیتوجهی میتواند سد محافظتی پوست را ضعیف کرده و آن را در برابر عوامل محیطی آسیبپذیر کند. یک روتین ساده شامل پاکسازی، مرطوبسازی، و محافظت در برابر آفتاب میتواند تفاوت چشمگیری در تعویق پیری پوست ایجاد کند. همچنین بهتر است بدانیم مدت زمان تاثیر روتین پوستی چقدراست.

لایهبرداری بیش از حد:
اگرچه لایهبرداری به حذف سلولهای مرده کمک میکند، اما انجام بیش از حد آن باعث آسیب به لایه محافظ پوست میگردد. این آسیب منجر به قرمزی، التهاب و حساسیت شده، روند پیری پوست را تسریع میکند. استفاده از لایهبردارهای ملایم و محدود کردن دفعات استفاده به ۱–۲ بار در هفته توصیه میشود.
حرکات تکراری صورت:
حرکاتی مانند اخم کردن، جمع کردن چشمها یا لبخند زدن مداوم میتواند خطوطی دائمی روی پوست ایجاد کند. با کاهش خاصیت کشسانی پوست در طول زمان، این خطوط عمیقتر و قابل مشاهدهتر میگردد. استفاده از عینک آفتابی و ماساژ، تمرین آرامسازی عضلات و یوگای صورت میتواند به جلوگیری از پیری پوست و ایجاد این خطوط کمک کند.
کمآبی بدن:
نوشیدن آب کافی برای حفظ رطوبت پوست ضروری است. پوست دهیدراته معمولاً کدر، زبر، و مستعد خطوط ریز است. مصرف روزانه حداقل ۸ لیوان آب و استفاده از مرطوبکنندههای مناسب به حفظ لطافت و شادابی پوست کمک میکند.اگر پوست شما خشک، حساس یا اصطلاحا دهیدراته شده باید راههای مراقبت از پوست خشک، حساس و دهیدراته را بدانید.
جمع بندی:
پیشگیری از پیری پوست نیازمند توجه به مجموعهای از عوامل روزمره است که اغلب نادیده گرفته میشوند. با رعایت اصول مراقبت صحیح، از جمله محافظت در برابر نور خورشید، تغذیه مناسب، خواب کافی و استفاده از محصولات مراقبتی مؤثر، میتوان روند طبیعی پیری را کند و سلامت و شادابی پوست را تضمین نموده و شما را از درمان پیری پوست بی نیاز کند.
رسیدن به پوست نرمال با مراقبتهای صحیح باعث حفظ تعادل چربی و رطوبت پوست شده، بهترین بستر برای اجرای یک برنامه پیشگیرانه جلوگیری از بروز چینوچروک ایجاد می کند. همچنین با گذشت زمان لطافت، درخشندگی و استحکام پوست بیشتر می شود.
انجام روتین دقیق، منظم و آگاهانه با توجه به نوع و سن پوست، نقش مهمی در حفظ زیبایی طبیعی پوست ایفا خواهد کرد.





